wolno stojący
  • Kim jest monarcha?
    27.02.2001
    27.02.2001
    Bardzo dziękuję za odpowiedź dotyczacą dziwnego kalendarza. Mam jeszcze dodatkową wątpliwość. W odniesieniu do jakiego władcy można użyć określenia monarcha?
    Pozdrawiam Redakcję i gratuluję sprawnego działania!
  • można było, można będzie – można jest?
    21.05.2015
    21.05.2015
    Szanowni Państwo,
    pewien problem nie daje mi spokoju. Dlaczego w języku polskim, używając w czasie teraźniejszym predykatywów typu: trzeba, można, wolno, pomijamy czasownik jest, podczas gdy w czasach przeszłym i przyszłym czasownik w formie osobowej jest obligatoryjny, np. można było, trzeba będzie itd. Czy ma to swoje uzasadnienie? Czy forma złożona w czasie teraźniejszym istniała dawniej? Jeśli tak, dlaczego zanikła? Z tego, co wiem, np. w języku czeskim występuje do dziś.
    Z pozdrowieniami
    KG
  • móc, umieć, potrafić
    4.04.2009
    4.04.2009
    Szanowny Panie Profesorze!
    Węgierskiemu czasownikowi tud odpowiadają w języku polskim znać, wiedzieć, umieć, potrafić, móc. „Mogę to napisać”, bo 'chcę, choć nie muszę' czy też bo 'mam czym pisać'? Jaka jest różnica: „Umiem jeździć na rowerze” / „Potrafię jeździć na rowerze”?
    Dziękuję za odpowiedź – Wesolego Alleluja! Smacznego Jajka! Wesołych Świąt Wielkanocnych! – życzy
    Á. P. Éva
  • nie należy + bezokolicznik

    10.06.2023
    10.06.2023

    Dzień dobry, ostatnio czytając instrukcję obsługi zwróciło moją uwagę takie zdanie: „Nie należy włączać urządzenia, jeśli..." W wersji angielskiej mamy jednak „DO NOT turn on the appliance if...”, czyli że nie wolno włączać urządzenia. Chciałem zapytać, czy zwrot „nie należy” jest odpowiedni, tym bardziej, że implikuje on, że urządzenie można przecież włączyć, a nie że w żadnym przypadku tego robić nie wolno. W moim odczuciu „nie należy” można by zinterpretować jako „nie powinno się”, co mogłoby oczywiście skutkować niepożądanym włączeniem urządzenia. Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • nieznającym czy nie znającym
    19.04.2001
    19.04.2001
    Turystom nieznającym Turcji…
    czy nieznającym piszemy łącznie czy oddzielnie?
  • Odmieniać nazwiska czy nie?
    2.01.2006
    2.01.2006
    Witam! Mojemu narzeczonemu zdarzyło się, że podając swoje imię i nazwisko w dopełniaczu, otrzymywał korespondencję na nazwisko Waldemar Majka zamiast Waldemar Majek, postanowił więc nie odmieniać swojego nazwiska, twierdząc, ze jest ono wyrazem obcym (nadmienię, że pochodzi z Mazur) i że wolno mu nie odmieniać. Czy pochodzenie nazwiska Majek rzeczywiście może być obce i czy właściciel nazwiska ma prawo zadecydować o jego nieodmienianiu?
    Z poważaniem, Ewa Sitko
  • odwrotny do czy odwrotny od?
    30.09.2012
    30.09.2012
    W Uniwersalnym słowniku języka polskiego PWN w haśle odwrotny jest przykład (jedyny z przyimkiem): „Skutek odwrotny od zamierzonego”. Za to w Słowniku poprawnej polszczyzny PWN można przeczytać: „O. do czegoś (nie: od czegoś) a. niż coś: Skutek odwrotny do zamierzonego a. niż zamierzony (nie: od zamierzonego)”. Czy pierwsze zdanie mimo wszystko można uznać za poprawne?
  • otwarli
    2.07.2007
    2.07.2007
    Witam Państwa,
    mam dwa pytania:
    1. Czy powiedzenie otwarli (np. drzwi) zamiast otworzyli jest błędem językowym, czy też jest dopuszczalne jako regionalizm w Małopolsce, skąd pochodzę?
    2. Skąd lub od czego pochodzi moje nazwisko: Ochał?
    Serdecznie dziękuje za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Pochodzenie słowa rzeczywistość

    28.07.2021
    28.07.2021

    Szanowni Państwo,

    chciałbym się dowiedzieć, jaka jest etymologia słowa rzeczywistość.

    Pozdrawiam

  • port nad, port na, port w, port u

    30.09.2023
    30.09.2023

    W wielu miejscach, takich jak strona internetowa portu północnego w Gdańsku, można przeczytać: „To najdalej wysunięty na północ, niezamarzający port na Morzu Bałtyckim”. Jednakże, rzeczywistość jest taka, że ten port znajduje się faktycznie na lądzie, a nie dosłownie na morzu. Podobnie jest w przypadku latarni morskich. Często spotyka się opisy mówiące, że dana latarnia jest na Morzu Północnym czy na Morzu Śródziemnym, mimo że faktycznie stoi na lądzie, w bliskim sąsiedztwie morza. Jakie są zasady stosowania przyimka „na” w odniesieniu do morza w języku polskim?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego